Τελευταία Νέα
Φεβ 06

Ομιλία Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης κ. Δημήτρη Παπαδημητρίου για την Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος στην Θεσσαλονίκη

Ευχαριστώ κύριε Πρόεδρε.

Κυρίες και Κύριοι Βουλευτές,

Κυρίες και Κύριοι

Οι διαπραγματευτικές εντολές για τις Συμφωνίες Ελευθέρων Συναλλαγών με την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία – που είναι το κύριο θέμα της σημερινής συνεδρίασης – είναι οι πρώτες τις οποίες διαπραγματευόμαστε από την αρχή με βάση τη «νέα αρχιτεκτονική», την οποία είχαμε την ευκαιρία να εκθέσουμε αναλυτικά κατά τη συνεδρίαση της 25ης Οκτωβρίου 2017.

Κατά τις πρώτες συζητήσεις στην Επιτροπή Πολιτικής Εμπορίου του Συμβουλίου, η χώρα μας αντέδρασε στο περιοριστικό χρονοδιάγραμμα που είχε τεθεί και ζήτησε να υπάρξει επαρκής χρόνος για να ενημερωθούν οι εκπρόσωποι των Κοινοβουλίων και της Κοινωνίας των Πολιτών, ώστε να συμβάλουν ουσιαστικά στη διαμόρφωση των εθνικών θέσεων επί των διαπραγματευτικών εντολών.

Η σημερινή συνεδρίαση πραγματοποιείται σε συνέχεια της δέσμευσής μας για διαφάνεια, πολυσυλλεκτικότητα και έγκαιρη ενημέρωση του Κοινοβουλίου και των πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών φορέων για τη διαμόρφωση των διαπραγματευτικών εντολών για την Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία και τις εξελίξεις για τα σημαντικότερα ζητήματα ορισμένων Διεθνών Εμπορικών Συμφωνιών που μας απασχολούν.

Μόλις πρόσφατα κυκλοφόρησε το τρίτο αναθεωρημένο σχέδιο και για τις δύο -πανομοιότυπες- εντολές, οι οποίες δεν εμφανίζουν σημαντικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με τις προηγούμενες, ως προς τα ζητήματα που αφορούν στα αμυντικά και επιθετικά συμφέροντα της χώρας μας.

Συγκεκριμένα, τα κείμενα ενσωματώνουν σε σημαντικό βαθμό τις βασικές ελληνικές διεκδικήσεις, οι οποίες αφορούν:

  1. στην προσθήκη ρήτρας λήξης ισχύος των διαπραγματευτικών εντολών, ώστε να προσαρμόζονται σε επικαιροποιημένα οικονομικά δεδομένα,
  2. στη συμπερίληψη κειμένου για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις,
  3. στη ρητή αναφορά της προστασίας των προσωπικών δεδομένων και των δικαιωμάτων των καταναλωτών, και,
  4. στη διατήρηση του δικαιώματος των κρατών να παρέχουν δημόσιες υπηρεσίες.

Σημαντική, επίσης, για τα ελληνικά συμφέροντα είναι η ενσωμάτωση ισχυρών δεσμεύσεων για την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων, και με επαρκή αντιμετώπιση των προϋπαρχόντων κακόπιστων εμπορικών σημάτων.

Το ζήτημα της μεταχείρισης των επενδύσεων, ως προς το μέρος της προστασίας και της επίλυσης επενδυτικών διαφορών, είναι από τα ζητήματα που μας απασχολούν ιδιαίτερα σε σχέση με την Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία, καθώς υπάρχει μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον λόγω και της ισχυρής ελληνικής ομογένειας.

Υπάρχουν δύο σημαντικές διαδικασίες σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή, στις οποίες θα ήθελα να αναφερθώ, διότι θα προσδιορίσουν – με τη βαρύτητα που τους αναλογεί- τη μεταχείριση των επενδύσεων στο μέλλον.

Η πρώτη διαδικασία αφορά στη διατύπωση, στο πλαίσιο των συζητήσεων στην Επιτροπή Πολιτικής Εμπορίου, συγκεκριμένων και κοινά αποδεκτών δεσμευτικών αρχών για την εφαρμογή της «νέας αρχιτεκτονικής», ώστε να εξισορροπείται, η μη δυνατότητα παρέμβασης μετά την ολοκλήρωση μίας εμπορικής Συμφωνίας.

Ορισμένες από τις προτάσεις των κρατών-μελών, τις οποίες συμμερίζεται και η χώρα μας, είναι :

α) η κατά περίπτωση εξέταση του χαρακτήρα των Συμφωνιών

β) η εμπλοκή των εθνικών κοινοβουλίων από το αρχικό στάδιο της διερεύνησης για τη σκοπιμότητα σύναψης εμπορικών Συμφωνιών

γ) η πρόσβαση των φορέων της Κοινωνίας των Πολιτών στην πληροφόρηση και η υποχρέωση γραπτής ενημέρωσής τους, και

δ) η δέσμευση για την επιδίωξη συναίνεσης στη λήψη των αποφάσεων.

Η δεύτερη διαδικασία, είναι η νομική διαδικασία, στη μεταχείριση των επενδύσεων στις τρέχουσες και μελλοντικές εμπορικές Συμφωνίες, που βρίσκεται σε εξέλιξη ενώπιον του Δικαστηρίου Ε.Ε. και αφορά στη συμβατότητα του μηχανισμού επίλυσης διαφορών κράτους-επενδυτή που περιλαμβάνει η Περιεκτική και Οικονομική Συμφωνία Ε.Ε.- Καναδά (CETA), του Επενδυτικού Δικαστικού Συστήματος (InvestmentCourtSystem-ICS), κατόπιν κατάθεσης ερωτημάτων του Βελγίου.

Η χώρα μας συνεχίζει να υποστηρίζει το νέο σύστημα επίλυσης επενδυτικών διαφορών (ICS) έναντι του συστήματος επίλυσης διαφορών κράτους – επενδυτή (ISDS) ως μία ισορροπημένη εναλλακτική, που θεραπεύει πολλά από τα αρνητικά σημεία και τις αδυναμίες του ISDS.

Συμμετείχαμε, ωστόσο, στην κατάθεση ορισμένων ερωτημάτων από κοινού με το Βέλγιο διότι πιστεύουμε ότι θα πρέπει να διευκρινιστούν όλα τα ζητήματα που έχουν τεθεί τόσο από τα κράτη-μέλη όσο και από οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών για το νέο αυτό σύστημα.

Με την ολοκλήρωση της νομικής αυτής διαδικασίας θα εξαλειφθούν οι «γκρίζες ζώνες» ως προς τη νομιμότητα του Συστήματος και θα ενισχυθεί η διαπραγματευτική θέση της Ε.Ε., με συνέπεια την ευκολότερη αποδοχή του Συστήματος από μελλοντικούς εταίρους της Ε.Ε.

Θέλω να επισημάνω ότι, η απόφαση του Δικαστηρίου Ε.Ε. θα αφορά μόνο στον μηχανισμό επίλυσης επενδυτικών διαφορών, και δεν θα επηρεάσει με κανέναν τρόπο τα υπόλοιπα μέρη της Συμφωνίας, η εφαρμογή των οποίων έχει ήδη δρομολογηθεί στο πλαίσιο της προσωρινής εφαρμογής η οποία έχει ξεκινήσει από τον Σεπτέμβριο του 2017.

Παράλληλα, δρομολογείται από τα κράτη – μέλη η διαδικασία κύρωσης από τα εθνικά κοινοβούλια.

Όσον αφορά στη χώρα μας, η κυρωτική διαδικασία συναρτάται κατόπιν της πλήρης υλοποίησης από πλευράς Καναδά των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει αναφορικά με την προστασία των Γεωγραφικών Ενδείξεων, και συγκεκριμένα με την υιοθέτηση των κατάλληλων μηχανισμών ελέγχου της αγοράς, έναντι των παραποιήσεων των ποιοτικών αγροτικών μας προϊόντων.

Είναι ένα θέμα που το παρακολουθούμε στενά και είμαστε αποφασισμένοι να προχωρήσουμε με την κύρωση της εν λόγω Συμφωνίας, εφόσον επιβεβαιώσουμε ότι προστατεύονται τα συμφέροντα της χώρας μας.

Έχουμε επίσης σημαντικές εξελίξεις σε άλλους τομείς του διεθνούς εμπορίου που θα ήθελα να επισημάνω.

Το σημαντικότερο πρόσφατο γεγονός για τις εξελίξεις στο διεθνές εμπόριο ήταν η ολοκλήρωση της 11ης Διυπουργικής του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) που πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του προηγούμενου έτους στην Αργεντινή.

Τα συνολικά αποτελέσματα κρίνονται εξαιρετικά περιορισμένα, καθώς δεν κατέστη δυνατή η επίτευξη συμφωνίας ούτε για τα δημόσια αποθέματα τροφίμων, ούτε για την εγχώρια στήριξη αλλά ούτε και για τον τομέα των επιδοτήσεων αλιείας παρόλη την πρόοδο που υπήρξε όλο το προηγούμενο διάστημα.

Η αδυναμία εκπόνησης κειμένου Υπουργικής Διακήρυξης – εξαιτίας πρωτίστως της αρνητικής στάσης των ΗΠΑ- προκάλεσε ιδιαίτερη ανησυχία, καθώς δεν παρέχεται η απαραίτητη καθοδήγηση για την εξέλιξη των μελλοντικών διαπραγματεύσεων.

Η απογοητευτική για όλα τα μέρη κατάληξη της 11ης Υπουργικής, ανέδειξε ότι τα σημαντικότερα ζητήματα που εμποδίζουν την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων είναι η ανάγκη να αντιμετωπιστεί το αδιέξοδο των διαπραγματεύσεων σε πολυμερές επίπεδο και η αναποτελεσματικότητα του μηχανισμού επίλυσης διαφορών του ΠΟΕ.

Σε διμερές επίπεδο, ιδιαίτερα σημαντική ήταν η ολοκλήρωση της Συμφωνίας Εταιρικής Συνεργασίας Ε.Ε – Ιαπωνίας, στο πλαίσιο της οποίας

α) θα αρθεί η συντριπτική πλειοψηφία  των δασμών που καταβάλλουν οι ευρωπαίοι εξαγωγείς στην Ιαπωνία (ύψους 1 δις ευρώ ετησίως) και θα ανοίξει την ιαπωνική αγορά των 127 εκ. καταναλωτών στα ευρωπαϊκά αγροτικά προϊόντα

β) θα παρασχεθεί ενισχυμένη προστασία  άνω των 200 ευρωπαϊκών Γεωγραφικών Ενδείξεων (GIS) μεταξύ των οποίων 7 ελληνικών (συμπεριλαμβανομένης της φέτας) με την παράλληλη πρόβλεψη απόσυρσης από την αγορά εντός επταετίας όλων των κακόπιστων προϋπαρχόντων εμπορικών σημάτων

γ) έχει προβλεφθεί ειδικό κεφάλαιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη, σύμφωνα με το οποίο, η υλοποίηση της Συμφωνίας ως προς το σκέλος της απελευθέρωσης των εμπορικών συναλλαγών, υπόκειται στην υποχρέωση τήρησης των διεθνών υποχρεώσεων των μερών, όσον αφορά στα εργασιακά -κοινωνικά δικαιώματα και στην περιβαλλοντική προστασία

δ) διασφαλίζεται η προστασία των ροών δεδομένων με τη σύναψη «Συμφωνίας επάρκειας»  και

ε) ενσωματώθηκαν τα επιθετικά συμφέροντα της ελληνικής ποντοπόρου ναυτιλίας.

Προς το παρόν δεν έχει γίνει δεκτός από τους εταίρους μας ο νέος μηχανισμός επίλυσης επενδυτικών διαφορών (ICS) έναντι του προτεινόμενου από την Ιαπωνία ISDS, ωστόσο συνεχίζονται οι προσπάθειες και αναμένουμε θετικά αποτελέσματα.

Σε γενικές γραμμές, πρόκειται για μία πολύ ικανοποιητική εμπορική συμφωνία η οποία προωθεί με ισορροπημένο τρόπο τα αμυντικά και επιθετικά συμφέροντα της χώρας μας και φιλοδοξούμε να αποτελέσει πρότυπο και για τις  μελλοντικές Συμφωνίες.

Τέλος σε εξέλιξη βρίσκονται, οι διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία της Ε.Ε. με τις χώρες MERCOSUR (Αργεντινή, Βραζιλία, Ουρουγουάη, Παραγουάη), μετά την επανεκκίνηση τους το 2010, ύστερα από μιά μακρά περίοδο στασιμότητας.

Πρόκειται για απαιτητικές διαπραγματεύσεις, οι οποίες, πρόσφατα έλαβαν δημοσιότητα εξαιτίας της κατάργησης του Συστήματος Τιμής Εισόδου (Entry Price System) για κατηγορίες εσπεριδοειδών (πορτοκάλια, μανταρίνια, κλημεντίνες, λεμόνια), καθώς και της μείωσης της διάρκειας του διαστήματος απελευθέρωσης για συγκεκριμένες κατηγορίες φρούτων (μήλα, κεράσια, ροδάκινα, κλπ.).

Η εξέλιξη αυτή ενδέχεται να επιδράσει αρνητικά στο εμπόριο εσπεριδοειδών της χώρας μας, ειδικά σε ενδοκοινοτικό επίπεδο.

Από την πλευρά μας εκφράσαμε και γραπτώς την έντονη δυσαρέσκειά μας προς την Ε. Επιτροπή, ζητώντας να μην αποτελέσει επ’ουδενί προηγούμενο για καμία μελλοντική εμπορική Συμφωνία.

Θεωρούμε, ωστόσο, ότι οι εποχιακές εναλλαγές, λόγω διαφορετικού ημισφαιρίου, θα αμβλύνουν τις όποιες επιπτώσεις.

Κατά την προηγούμενη συνεδρίαση διεξήχθη μία αρχική συζήτηση, απευθύνθηκαν ερωτήματα σχετικά με ζητήματα που άπτονται των εξελίξεων στη διεθνή εμπορική πολιτική και εστάλησαν γραπτές απαντήσεις προς τους ερωτώντες κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους και φορείς της Κοινωνίας των Πολιτών.

Αν υπάρχουν παρατηρήσεις, σχόλια και ερωτήσεις είναι ευπρόσδεκτες και είμαστε στη διάθεσή σας.

Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας.